ฝ้าแบบไหนที่คุณเป็น? แยกให้ชัด “ฝ้าแดด” กับ “ฝ้าฮอร์โมน” พร้อมวิธีดูแลให้ตรงจุด

คุณเคยรู้สึกไหมว่า... ฝ้ากลับมาเข้มขึ้นทุกครั้งที่โดนแดด? หรือบางครั้ง ใช้ครีมลดฝ้าเท่าไหร่ก็ไม่หายสักที?

นั่นอาจเป็นเพราะคุณ “ดูแลฝ้าผิดประเภท” เพราะจริงๆ แล้ว ฝ้ามีหลายแบบ และไม่ใช่ทุกแบบจะรักษาเหมือนกันได้

วันนี้เราจะพาคุณมาทำความรู้จักฝ้าทั้ง 2 ประเภทหลักที่พบบ่อยที่สุด คือ ฝ้าแดด และ ฝ้าฮอร์โมนพร้อมแนวทางการดูแลแบบตรงจุด เพื่อให้คุณเริ่มต้นแก้ไขได้อย่างมั่นใจ และไม่ต้องเสียเวลากับการรักษาที่ไม่เห็นผล

ฝ้าแดด รอยเข้มที่มาจากแสง… และพฤติกรรมที่คุณเผลอทำทุกวัน

ฝ้าแดดมักจะมาเยือนหลังช่วงหน้าร้อน หรือเวลาที่คุณละเลยการป้องกันแสงแดด แสงแดด โดยเฉพาะรังสี UV ทำให้ผิวผลิตเม็ดสีเมลานินมากกว่าปกติ ส่งผลให้เกิดปื้นสีน้ำตาลเข้ม หรือคล้ำบริเวณโหนกแก้ม หน้าผาก จมูก

คุณมีฝ้าแดดหรือไม่? สัญญาณที่บ่งบอกว่าฝ้าของคุณมาจากแสงแดด

ฝ้าแดด (Sun-induced Melasma) มักเกิดกับคนที่ต้องเผชิญแสงแดดเป็นประจำ หรือแม้กระทั่งอยู่ในอาคารแต่ไม่ได้ป้องกันแสง UV อย่างเพียงพอ เช่น แสงจากหน้าจอคอมพิวเตอร์ แสงจากมือถือ หรือแสงสะท้อนจากพื้นผิวต่างๆ

ลองสังเกตอาการต่อไปนี้ หากมีมากกว่า 2 ข้อ คุณอาจมีฝ้าแดดโดยไม่รู้ตัว

• ฝ้าขึ้นเฉพาะบริเวณที่โดนแดดบ่อย เช่น โหนกแก้ม จมูก หน้าผาก หรือกรอบหน้า

• ยิ่งออกแดด ฝ้ายิ่งเข้มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด โดยเฉพาะหลังไปเที่ยวทะเล หรือหลังช่วงกลางวัน

• สีของฝ้าออกน้ำตาลเข้ม น้ำตาลเทา หรือเทาดำ และอาจดูตื้นกว่าฝ้าฮอร์โมน

• ไม่มีอาการเจ็บหรือคัน และไม่เกิดผื่นร่วมด้วย

• ฝ้าจางลงได้เล็กน้อยหากหลีกเลี่ยงแสงแดด หรือใช้ผลิตภัณฑ์กันแดดอย่างต่อเนื่อง

• มีแนวโน้มเกิดร่วมกับกระ หรือจุดด่างดำในบริเวณเดียวกัน

ฝ้าแดดเป็นฝ้าที่สามารถป้องกันและควบคุมได้หากดูแลอย่างถูกวิธี โดยเฉพาะการป้องกันแสงแดดอย่างเคร่งครัด และเลือกเทคโนโลยีการรักษาที่เจาะจงเม็ดสีอย่างปลอดภัย

แนวทางการดูแลฝ้าแดด

ฝ้าแดดสามารถดีขึ้นได้หากดูแลอย่างสม่ำเสมอ และเลือกวิธีที่เหมาะสมกับระดับความลึกของเม็ดสี หลักสำคัญคือ “ป้องกันก่อนเกิด และรักษาอย่างถูกวิธีเมื่อเกิดขึ้นแล้ว” โดยมีแนวทางดังนี้:

1. ทาครีมกันแดดอย่างเคร่งครัด (SPF 50 PA+++ ขึ้นไป)

การป้องกันแสงแดดคือขั้นตอนพื้นฐานที่สำคัญที่สุดในการควบคุมฝ้าแดด เพราะแม้แต่แสงแดดอ่อนๆ ในชีวิตประจำวัน เช่น แสงจากหน้าต่างรถ หรือแสงสะท้อนจากพื้นถนน ก็สามารถกระตุ้นให้ฝ้าเข้มขึ้นได้

• เลือกกันแดดที่ มีทั้ง UVA และ UVB Protection

• ใช้ในปริมาณที่เพียงพอ (เท่ากับเหรียญสิบสำหรับทั้งใบหน้า)

• ทาซ้ำทุก 2–3 ชั่วโมงหากต้องอยู่กลางแจ้งนาน

2. หลีกเลี่ยงแสงแดดจัด และแสงจากหน้าจอที่ไม่ได้กรองแสง

แม้ไม่ได้ออกนอกบ้าน การจ้องจอมือถือหรือคอมพิวเตอร์เป็นเวลานานๆ ก็สามารถกระตุ้นเม็ดสีได้เช่นกัน โดยเฉพาะแสงสีฟ้า (Blue Light)

• สวมหมวกหรือกางร่มเมื่อต้องอยู่กลางแจ้ง

• ใช้ฟิล์มกันแสงสีฟ้าสำหรับมือถือ/คอมพิวเตอร์

• ทากันแดดแม้ในวันที่ไม่ได้ออกจากบ้าน

3. ใช้สกินแคร์ที่ช่วยยับยั้งการผลิตเม็ดสีเมลานิน

สารบางชนิดในเวชสำอางมีคุณสมบัติในการลดการสร้างเม็ดสีใหม่ และช่วยให้รอยฝ้าจางลงอย่างเป็นธรรมชาติ เช่น:

• วิตามินซี (Vitamin C): ลดจุดด่างดำและช่วยให้ผิวกระจ่างใส

• Niacinamide: ปรับสีผิวให้สม่ำเสมอ ลดการอักเสบในผิวTranexamic Acid: ยับยั้งกระบวนการผลิตเม็ดสีจากภายใน เหมาะกับฝ้าแดดและฝ้าเรื้อรังArbutin / Kojic Acid: ลดความเข้มของเม็ดสีที่ผิวชั้นบน

ข้อควรระวัง: หลีกเลี่ยงการใช้ครีมที่ผสมสารเร่งขาวหรือสารต้องห้าม เช่น สเตียรอยด์หรือปรอท เพราะอาจทำให้ฝ้าเข้มขึ้นและผิวบางถาวร

ฝ้าฮอร์โมน หรือที่เรียกว่า Melasma ชนิดฮอร์โมน เป็นฝ้าที่พบได้บ่อยในผู้หญิง โดยเฉพาะในช่วงวัยที่ร่างกายมีการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน เช่น:

• ช่วงตั้งครรภ์ (Melasma of pregnancy)

• การใช้ยาฮอร์โมนบางชนิดติดต่อกันหลายปี

• หรือแม้แต่ในบางรายที่มีภาวะฮอร์โมนแปรปรวนจากความเครียด พักผ่อนไม่พอ

ฝ้าชนิดนี้มักตอบสนองต่อการรักษาช้า  เพราะต้นเหตุของฝ้าไม่ได้เกิดแค่ที่ผิว แต่เป็น “ปัญหาในระดับลึกของระบบฮอร์โมนและหลอดเลือดใต้ผิวหนัง”

จะรู้ได้อย่างไรว่าคุณเป็น “ฝ้าฮอร์โมน”?

หากคุณมีอาการเหล่านี้ร่วมกัน อาจเข้าข่ายเป็นฝ้าฮอร์โมน:

• ฝ้ากระจายอย่างสมมาตร (ทั้งสองข้างของใบหน้า) โดยเฉพาะบริเวณโหนกแก้ม

• สีฝ้าออกเทาอมน้ำเงิน หรือสีน้ำตาลหม่น ดูเหมือนฝังลึก

• ฝ้าเข้มขึ้นชัดเจนช่วงมีประจำเดือน / หลังหยุดทานยาคุม / หรือในช่วงเครียดจัด

• ไม่จางลงง่ายแม้ทาครีมหรือใช้เลเซอร์ทั่วไป

แนวทางดูแลฝ้าฮอร์โมนอย่างตรงจุด

1. ดูแลจากภายใน

• หากคุณใช้ยาฮอร์โมนรบางชนิด ควรปรึกษาแพทย์เพื่อปรับเปลี่ยนรูปแบบ

• หมั่นสังเกตรอบเดือน หรืออารมณ์ที่แปรปรวน เพราะอาจสัมพันธ์กับระดับฮอร์โมน

• พักผ่อนให้เพียงพอ ลดความเครียด และหลีกเลี่ยงการนอนดึก

2. บำรุงผิวให้แข็งแรง ลดอักเสบเรื้อรัง

• ฝ้าฮอร์โมนมักมีการอักเสบแบบไม่รู้ตัวในชั้นผิว (invisible inflammation)

• เลือกใช้สกินแคร์ที่อ่อนโยน ปราศจากน้ำหอม แอลกอฮอล์ และสารผลัดผิวรุนแรง

• เสริมด้วยสารลดเม็ดสีที่อ่อนโยน เช่น Tranexamic Acid, Niacinamide, วิตามินบี 3

รักษาฝ้า ด้วยโปรแกรม Sylfirm X Plus

ที่ GM Clinic อุบลราชธานี เราให้บริการโปรแกรม Sylfirm X Plus ซึ่งเป็นนวัตกรรมในการรักษาฝ้า ด้วยเทคโนโลยี Dual Wave RF Microneedling ที่ปล่อยคลื่นวิทยุลงลึกสู่ชั้นผิว ร่วมกับเข็มขนาดเล็กระดับนาโนที่แม่นยำสูง

• ลดฝ้าได้ทั้งฝ้าตื้นและฝ้าลึก โดยเฉพาะฝ้าที่เกี่ยวข้องกับเส้นเลือด (vascular melasma)

• ช่วยลดการอักเสบเรื้อรังของผิว ซึ่งเป็นต้นเหตุสำคัญของฝ้า

• กระตุ้นการสร้างคอลลาเจนและอีลาสติน ทำให้ผิวแข็งแรงขึ้นในระยะยาว

• ไม่ทำให้ผิวบาง เหมือนเลเซอร์บางชนิด และสามารถใช้ได้กับทุกสภาพผิว

• เหมาะสำหรับผู้ที่รักษาฝ้ามาหลายวิธีแต่ยังไม่ดีขึ้น หรือไม่ตอบสนองต่อครีมทาฝ้าทั่วไป

ผลลัพธ์จะค่อยๆ ชัดเจนขึ้นหลังทำ 2–3 ครั้ง และสามารถใช้ร่วมกับทรีตเมนต์อื่นได้ เช่น Skin Booster หรือ ยารักษาฝ้า เพื่อเสริมผลการรักษาให้ชัดเจนยิ่งขึ้น

! ฝ้าบางคนเป็นผสมทั้งแดดและฮอร์โมน

ฝ้าบางเคสเกิดจากหลายปัจจัย เช่น เจอแดดหนัก + ใช้ยาคุม + ความเครียดร่วมกัน จึงควรรักษาแบบผสมผสานตามคำแนะนำจากแพทย์

ฝ้า ไม่ใช่เรื่องเล็ก แต่ก็ไม่ใช่เรื่องที่รักษาไม่ได้

สิ่งสำคัญคือต้องเริ่มจากความเข้าใจ และเลือกแนวทางรักษาที่ “ตอบโจทย์ปัญหาของคุณจริงๆ” ไม่ใช่แค่ใช้ครีมเหมือนใครต่อใคร หรือเสี่ยงกับเลเซอร์ที่ทำให้ฝ้าเข้มขึ้น

ที่ GM Clinic อุบลราชธานี เราพร้อมช่วยประเมินผิวอย่างละเอียด และวางแผนรักษาฝ้าให้ตรงกับคุณที่สุด นัดหมายเข้ารับคำปรึกษาได้เลย